Dış Gebelik Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey!

Dış gebelik, yumurta ve sperm hücrelerinin birleşmesi neticesinde embriyonun kadının rahminin iç kısmına değil farklı bir yerine yerleşmesi sonucunda meydana gelen gebeliği ifade etmektedir. Embriyo normal şartlarda rahmin iç kısmına doğal yerine yerleşir. Ancak çeşitli nedenlerden dolayı fallop tüplerine ya da rahmin farklı bölgelerine yerleşen embriyolarda söz konusu olabilmektedir. Dış gebelik doğum ile sonuçlanmayan bir gebelik türüdür. Erken fark edilmesi durumunda tedavi şansı yüksektir. Dış gebeliğin belirtileri hamilelik belirtileri ile birebir aynıdır. İdrar ya da kan ile yapılan gebelik testlerinde sonuç pozitif çıkar. Ancak zaman ilerledikçe dış gebelikte kanama söz konusu olur ve bu kanama ancak cerrahi müdahale ile durdurulabilir. Erken fark edilmesi durumunda ise cerrahi müdahaleye gerek kalmadan tedavisi mümkündür.

Dış Gebelik Neden ve Nasıl Olur ?

Dış gebelik, genellikle döllenmiş bir yumurtanın, fallop tüpünü uterusa doğru hızla hareket ettirememesi nedeniyle oluşur. Tüpün bir enfeksiyonu veya enflamasyonu, kısmen veya tamamen bloke etmiş olabilir. Bel soğukluğu veya klamidinin neden olabileceği Pelvik inflamatuar hastalık (PID), fallop tüp tıkanıklığının yaygın bir nedenidir.

Endometriozis (rahim implantının astarından gelen hücrelerin vücudun herhangi bir yerinde büyümesi) veya önceki karın veya fallop ameliyatlarından gelen yara izi de tıkanmaya neden olabilir. Daha nadir olarak, doğum kusurları tüpün şeklini değiştirebilir ve yumurtanın ilerlemesine zarar verebilir.

Dış Gebelik Belirtileri

Dış gebelik belirtileri düşük veya pelvik enflamatuar hastalık (PID) veya endometriozis gibi diğer üreme bozukluklarının semptomlarını taklit edebilir. Dış gebelik önce normal bir hamilelik gibi görünebilir.

Dış gebelik belirtileri arasında şunlar olabilir:

• Adet gecikmesi, sabah bulantısı ve meme hassasiyeti gibi normal gebelik belirtileri
• Alt karında ağrı
• Alt sırt ağrısı
• Pelvisin bir tarafında kramp
• Vajinal kanama veya lekelenme
• Alt karın bölgesinde ani ve şiddetli ağrı (fallop tüpü patlarsa)

Dış Gebelik Nasıl Anlaşılır ?

Dış gebelikten şüpheleniliyorsa doktorunuz bir ultrason taraması ve hamilelik testi yapacaktır. Ultrason taramasında uterus boş görünüyorsa, ancak gebelik testi pozitif çıkmışsa, dış gebeliğiniz olabilir. Bu işaretler aynı zamanda hamileliğin çok erken evrelerinde olduğunuzu veya zaten düşük yaptığınızı gösterebilir. Transvajinal prob kullanan bir ultrason en iyi kalitede taramayı sağlarken, dış gebeliği görmek her zaman mümkün değildir. Şiddetli ağrı çekmiyorsanız ve iyi durumdaysanız, dış gebeliğiniz varsa tanı koymanıza yardımcı olmak için 2 3 gün boyunca kan hormon testiniz olabilir.

Ultrason taramasında uterus boş görünüyorsa, ancak gebelik testi pozitif çıkmışsa, dış gebeliğiniz olabilir.

Dış Gebeliğin Teşhisi

• Karın ağrısı nedeniyle acile giderseniz, muhtemelen hamilelik idrar testi yapılır. Bu testler karmaşık olmamakla birlikte, hızlıdırlar ve dış gebelik tedavisinde hız çok önemlidir.
• Hamile olduğunuzu zaten biliyorsanız veya idrar testi pozitifse, kantitatif bir hCG testiniz olabilir. Bu kan testi, plasenta tarafından yapılan hormon insan koryonik gonadotropin (hCG) seviyelerini ölçer.
• Rahimde veya başka bir yerde gelişmekte olan bir fetüsü aramak için bir ultrasona girebilirsiniz. Hamileliğin başlarında, ultrason vajinanızda değnek benzeri bir cihaz kullanılarak yapılabilir. Doktor size ağrıya neden olan bölgeleri tespit etmek için pelvik muayene yapabilir; büyümüş, hamile bir uterusu kontrol etmek; veya rahim dışında herhangi bir kitle bulmak için.
• En iyi ekipmanla bile, son adet döneminden 5 haftadan daha az bir hamilelik görmek zordur. Doktorunuz dış gebeliği teşhis edemez ancak ekarte edemezse, dış gebeliğin olup olmadığının netleşene kadar, kan tedavisi için birkaç günde bir ve kan alımı için bir ultrason isteyebilir.

Dış Gebelik Kaçıncı Haftada Belli Olur?

Dış gebeliğin belli olması sizin doktorunuza danışacağınız tarihle bağlantılıdır fakat hamileliğin 6- 8. haftasında belli olacaktır.

Dış Gebelik Görüntüsü

Dış Gebelik Riskleri

Dış gebelik fark edilmemesi durumunda annenin ölümü ile sonuçlanabilmektedir. Yapılan araştırmalar doğrultusunda kadın ölümlerinin yüksek bir oranı dış gebelik kaynaklı meydana gelmiştir. Gelişmiş ülkelerde ise dış gebelik kaynaklık ölüm oranı gelişmemiş ülkelere nazaran çok daha azdır. Dış gebelik genel olarak hamileliğin 5. ve 14. Haftalarında kendini göstermeye başlar. Gebenin karnın ağrılar meydana gelir ve şiddetli bir kanama oluşur. Bunun dışında omuz ağrısı, idrardan sonra ağrı, ishal ve kusma gibi belirtilerde bulunmaktadır. Kişinin bu tarz şikayetleri olması durumunda hemen bir hekime görünmesi gerekmektedir.

---

Dış gebelik fark edilmemesi durumunda annenin ölümü ile sonuçlanabilmektedir

---

Dış Gebelik Tedavisi

Dış gebelik genel olarak cerrahi müdahaleler ile tedavi edilmektedir. Doktorlar bazen muayene esnasında gebeliğin dış gebelik olduğunu tespit ederek hamileliği sonlandırabilmektedir. Ancak bazen doktor muayene esnasında dış gebeliği fark edemez ve yukarıda bahsedilen belirtiler meydana gelir. Özellikle kanamanın yoğun bir şekilde meydana gelmesi dış gebeliği tehlikeli yapmaktadır. Dış gebeliğin tespit edilmesinden sonra uygulanan en gelişmiş yöntem laparoskopik yöntemdir. Bu yöntemin en büyük avantajı operasyondan sonra çok küçük yaraların meydana gelmesidir. Dolayısıyla operasyondan bir süre sonra izler kaybolabilmektedir. Dış gebeliğin tedavisi için kullanılan diğer yöntem ise ilaç yöntemidir. Ancak ilaç tedavisi embriyonun kalp aktivitesi henüz gelişmemiş ise uygulanabilmektedir.

Dış Gebelik Nasıl Sonlandırılır ?

Şu anda dış gebelik için 3 farklı tedavi seçeneği mevcuttur.

Doktorunuz sizin için en uygun olan yöntemi sizinle paylaşacaktır, ayrıca doktorunuz bir yöntemden diğerine geçmeyi de gerekli bulabilir.

Laparoskopik (anahtar deliği) ameliyatı

Fallop tüplerinden döllenmiş yumurtayı çıkarmak için teleskopik bir cihaz (laparoskop) göbeğinizin altındaki küçük bir kesikten geçirilir (göbek deliği). Organlarınızı tanımlamanıza yardımcı olmak için karbondioksit gazı bir iğneyle midenize üflenir. Dış gebelik dokusunu manipüle etmek ve gerekirse kaldırmak için alt karnınıza birkaç küçük insizyon yapılır.

Ameliyat dış gebelik dokusunu çıkarmak için fallop tüpünüzü (salpenjektomi) çıkarmayı veya fallop tüpünü (salpingostomi) açmayı içerebilir.

Laparotomi

Hamilelikte önemli bir kanama varsa, doktorunuz laparotomi yapabilir, bu da çok daha büyük bir insizyon içeren bir ameliyat türü olabilir.

Metotreksat (İlacın intramüsküler enjeksiyonu)

Gebelik dokusunu eritmek için metotreksat adı verilen bir ilaç kullanılır. Bacak veya alt kısımda enjeksiyonla verilir ve ağrısız kadınlar veya minimal ağrılı olanlar için uygundur.

Ameliyattan kaçınmak için bu tedavi türü uygulandığında dikkatli takip gerekiyor.

Takip, ilk haftadan sonra kan testleri ve ardından testlerin artık hamile olmadığınızı gösterene kadar haftada bir veya iki kez yapılmasını gerektirir. Kan testi programı doktorunuz tarafından size açıklanacaktır. Tedavi yüzde 90 başarı oranına sahip. Başarılı olmazsa doktorunuz tıbbi tedaviyi veya ameliyatı yeniden değerlendirmek zorunda kalabilir.

Dış Gebelik Tedavisinden Sonra İyileşme

Laparoskopik cerrahi veya metotreksat enjeksiyonundan sonra çoğu kadın iyileşir ve 24 saat içinde hastaneden ayrılmaya hazırdır.

Laparotomi sonrası hastanede 2-3 gün daha kalmak daha yaygındır.

Bir salpingostomi veya metotreksat enjeksiyonu yaptıysanız, tüm gebelik hücrelerinin gitmesini sağlamak için hastanede düzenli testler yapmanız gerekir. Bu genellikle başka bir kan hormonu testini içerir.

Aşağıdaki durumlarda doktorunuza görünün:

• yüksek bir sıcaklığa sahipseniz veya ateşli hissediyorsanız
• cerrahi kesikleriniz kırmızı, şişmiş veya irin içeriyorsa
• vajinal akıntınızın güçlü ve rahatsız edici bir kokusu var ise
• ağır, parlak kırmızı vajinal kan kaybınız veya kan pıhtılarınız var ise
• sıradışı bir semptom için kendinizi iyi hissetmiyorsanız

Gelecekteki Hamileliğiniz

Dış gebelik geçirdiyseniz, gelecekte başka bir dış gebelik riski biraz daha yüksektir. Genel popülasyonda dış gebelik riski 50 ile 80 kadında 1’dir. Tekrarlayan dış gebelik riski 10’da 1’dir.

Aşağıdaki durumlarda derhal doktorunuza görünün:

• Hamile olabileceğinizi düşünüyorsanız
• Adetiniz geciktiyse
• Anormal karın ağrısı şikayetiniz var ise
• Normalden farklı menstrüel kanamanız var ise

Doktorunuza, önceki dış gebeliğinizi hatırlatan bir inceleme yaptırmalısınız.

Dış Gebelik ve Duygular

Dış gebelik yıkıcı bir deneyim olabilir. Hamileliğinizin kaybına başa çıkmaya çalışırken büyük bir ameliyattan iyileşiyor olabilirsiniz. Gelecekte bebek sahibi olup olamayacağınız konusunda endişeli olabilirsiniz.

Hamileliğiniz sona ermekte olduğu gibi hamile olduğunuzu öğrenmenin şokuyla da karşı karşıya olabilirsiniz.

Duygularınızın kaybınızdan sonraki haftalar ve hatta aylar boyunca inişli çıkışlı olması normaldir. Kaybınız için üzgün hissederken, acı çekmeden yaşadığınızı ve hayatta olduğunuz için çok minnettar olduğunuzu hissedebilirsiniz.

Tedavinize zihinsel olarak hazırlık için fazla zamanınız olmadıysa, karar verme sürecinin kontrolünü kaybettiğinizi hissedebilirsiniz.

Sizin ve eşinizin yaşayabileceği bu duygusal tepkiler, kendi ilişkinizi ve aileniz ve arkadaşlarınız gibi başkalarıyla ilişkilerinizi test edebilir. Her ikiniz için de birbirinizin duygusal gereksinimlerini anlamak veya karşılamak zor olabilir. Birçok insan, özellikle erkekler, duygularını ifade etmekte zorlanabilir. Yardım etmek için güçsüz hissedebilirler. Bu süre zarfında, nasıl hissettiğinizi birbirinizle konuşmak önemlidir.

Dış gebelik yaşadıktan sonra duygularınız değişebilir. Bazı kadınlar derhal tekrar hamile kalmak isterken, diğerleri bu düşünceden korkar ve endişeli başka bir hamilelikle baş edemezler.

Tekrar hamile kalmaya çalışmadan önce kendinize fiziksel ve duygusal olarak iyileşme zamanı tanıyın. Vücudunuzun iyileşmesi için en az 3 ay beklemeniz önerilir. Duygusal iyileşmeniz için gereken zamanı en iyi bilen kişi sizsiniz.

Referans:

https://www.ttb.org.tr/sted/sted1002/taniniz_nedir_yanit.pdf

https://www.pregnancybirthbaby.org.au/ectopic-pregnancy