Kadın Hastalıkları

Vajinismus Nedir? Vajinismus Belirtileri ve Tedavisi

Dünya genelinde olduğu gibi ülkemizdeki kadınlarda sıklıkla görülen cinsel işlev bozuklularından biri vajinismustur. Birçok kadının vajinismusun bir sağlık problemi olduğunu bilmemesi, cinsel konularla ilgili konuşmanın ayıp, günah olduğunun düşünülmesi hastalığın teşhisini geciktirir. Doğru ve erken teşhisle vajinismus kısa sürede ve tamamen tedavi edilebilir. Ancak tedavinin ertelenmesi çiftlerin cinsel hayatını olumsuz etkiler. Ailevi problemlere hatta boşanmalara yol açabilir. Yazımızda vajinismus ile ilgili merak ettiğiniz soruların cevaplarını bulabilirsiniz.

İçindekiler

Vajinismus Nedir?
Vajinismus Belirtileri
Vajinismus Neden Olur?
- Psikolojik Nedenler
- Yapısal Nedenler
Vajinismus Tedavi Yöntemleri

Vajinismus Nedir?

Vajinismus kısaca kadının cinsel birlikteliği arzulamasına rağmen sağlıklı şekilde bir cinsel birliktelik gerçekleştirememesidir. Fakat partnerler arasındaki her cinsel birleşmemenin vajinismus olarak düşünülmemesi gerekir. Vajina esnek ve kaslı bir yapıya sahiptir. Pelvik tabanı (PC = Pubococcygeus) olarak adlandırılan kas grubu üretradan anüse doğru yer alır. Kadın idrar yapma ve doğum gibi birçok durumda bu kasları kullanır. Cinsel birliktelik sırasında da kaslar penisin büyüklüğüne göre esneyerek, cinsel birlikteliğin meydana gelmesini sağlar. İstemsiz olarak kadın cinsel birliktelik sırasında kasılarak penisin vajina içiresine girmesine izin vermez. Bu nedenle cinsel birliktelik gerçekleşmez veya aşırı ağrı hissedilir.

Vajinismus hastalığında sadece vajina değil, kadının vücudundaki tüm kaslar istemsiz olarak kasılabilir. İleri seviyedeki vajinismus hastalarında çarpıntı, bulantı, kusma ve ağlama nöbetleri görülebilir. Vajinismus kadında görüldüğü döneme göre ikiye ayrılır: Primer Vajinismus ve Sekonder Vajınismus. Primer vajinismus hastalarının temelinde yatan neden ilk gece korkusudur ve ilk kez cinsel birliktelik yaşayacak kadınlarda görülür. Bu hastalar vajina içine fitil, ilaç koyamaz ve fiziksel muayeneden kaçınırlar. Sekonder vajinismus ise kadının aktif ve sağlıklı olan cinsel yaşamı düşük, kürtaj ya da ağır bir travma geçirmesi durumunda ortaya çıkar.

Doğru bilinen yanlış
Vajinismusa çok küçük vajina veya çok büyük penis neden olur.

Vajinismus Belirtileri

İlişkiye girmekten korkma ve kaçınma
Penisin vajinaya girememesi
Penisin vajinaya girmesi sırasında duyulan acı, ağrı ve rahatsızlık hissi.

Vajinismus Neden Olur?

Cinsellik hakkında konuşmanın bile zor olduğu ülkemizde vajınismus görülme oranları ile ilgili çeşitli veriler elde edilmektedir. Yapılan analizlerde kadınların yaklaşık %10’unda görülen vajinismus psikolojik sorunlardan veya kadının sahip olduğu yapısal sorunlardan kaynaklanabilir. Uzman jinekolog tarafından detaylı olarak yapılan muayene ile doğru tedavi yöntemi bulunur.

Psikolojik Nedenler

İlk gece, kızlık zarı gibi konularla çevrenin oluşturduğu yanlış ve abartılı bilgilendirmeler sonucunda oluşan psikolojik baskı,
Kadının ilk ilişkide partneri tarafından zorlanması,
Taciz veya tecavüze maruz kalma ya da böyle bir duruma şahit olma,
Anne ve babanın cinse birlikteliklerine tanık olma,
Doğumdan korkma,
Kendi vücudunu beğenmeme, kendini cinsel olarak yeterli hissetmeme gibi özgüven problemleri,
İlk birliktelik sırasında kanama olması,
Anksiyete, depresyon,
Stres,
Eşlerin arasındaki güven problemleri,
Aile içi şiddet,
Yetersiz ve yanlış cinsel eğitim,
Aşırı heyecan.

Yapısal Nedenler

Vajina içerisinde perde olması,
Vajinanın kısa olması,
Vajinada meydana gelen enfeksiyonlar,
Pelvis iltihabı hastalıkları (PID),
‘Vulvar Vestibulit Sendrom (VVS, Vulvar Vestibulitis, Vestibulodyniavajina)
Vajina kuruluğu,
Derideki hastalıklar (Lichen skleroz, ekzema, sedef vb.),
Eklem romatizma hastalıkları,
İdrar yolları enfeksiyonları.

Doğru bilinen yanlış
Vajinismus gebeliğe engeldir.

Hayır. Vajinismuslu kadınlar hamile kalabilir. Cinsel birliktelik tam olarak gerçekleşmese de vajina ağzına bırakılan spermlerle kadın nadir de olsa hamile kalabilir. Fakat bu vajinismuslu kadında gerçekleşen hamilelikle vajinismus tedavisinin hemen yapılmasını gerektirmektedir. Çünkü vajinismuslu kadın normal doğum gerçekleştiremez. Jinekoljik muayeneden kaçınır. Anne ve bebeğin sağlık durumları risk altına girer.

Vajinismus Tedavi Yöntemleri

Vajinismus tamamen tedavi edilebilen bir hastalıktır. Vajinismus hastalığında kadın cinsel isteğe sahiptir, cinsel yakınlıktan ve uyarılmalardan zevk alabilir. Uzun süre tedavi edilemeyen hastalarda cinselliğe karşı arzu azalır.

Vajinismusun sadece kadının değil partnerinin de problemi olduğu düşünülmelidir. Hekime başvurmama, tedaviden kaçınma, çiftler arasında mesafelere sebebiyet vererek evlilikleri sonlandırmaktadır. Çiftlerin uzun süre problemi görmezden gelmeleri, cinsel birliktelik için yapılan denemeler, cinsel birlikteliği zorlama, kadında daha büyük travmalar meydana getirir. Bu yaklaşım kadının cinsel hayatını etkilediği gibi erkekte de sertleşme bozuklukları, erken boşlama ve cinsel isteksizlik gibi problemler oluşturabilir.

Vajınismusun temelinde genellikle psikolojik nedenler bulunmaktadır. Bu sebeple kişi kendi kendini tedavi edemez.

Tedavideki ilk önemli adım hastanın problemini kabul etmesi ve tedaviye istekli olmasıdır. Kadın için oldukça hassas olan bu süreçte eş desteği de tedavi boyunca önemli rol alır. Hasta uzman bir jinekolog tarafından muayene edilir. Jinekolojik muayene ile vajinismusun yapısal bir nedenden ortaya çıkıp çıkmadığı, bir enfeksiyonel problem olup olmadığı teşhis edilir. Herhangi bir yapısal problemi olmayan kadınlar da jinekolog hastayı uzman bir psikolog ya da psikiyatriste yönlendirerek hastalığın altında yatan sebeplerin teşhisi sağlanır.

DİKKAT!
Alkol alma, kas gevşetici ilaçla kullanma, lokal anestezik kremler kullanma, hipnoz altında veya muayene de cinsel birliktelik denemeleri yapma vb. vajinismus probleminin tedavisi değildir. Sıklıkla uygulan bu hataların bir tedavi yöntemi olmadığı gibi daha büyük sorunlar oluşturacağı da unutulmamalıdır.

Cinsel Terapi

Vajinismusun bilinen en etkili ve en kısa sürede yanıt veren tedavi yöntemi cinsel terapidir.

Cinsel terapi de herhangi bir ilaç veya operasyon gerektirmeden hastanın hem zihinsel hem de bedensel olarak ele alınarak cinselliğe olan kaygılarından ve korkularından arındırılması, cinsellikten zevk alması amaçlanır. Cinsel terapi de çiftler ile birlikte veya ayrı ayrı seanslar yapılarak cinsel bilgileri, birbirlerinden beklentileri, doğru bildiği yanlışları tespit edilir. Eşlerin birlikte uyum içinde hareket etmeleri tavsiye edilir. Kadına bedenini tanıma, kontrol etme, kaslarını gevşetmesi öğretilir. Cinsel terapi süresi kişiye özeldir. Haftada bir veya iki kez yapılan seansların süresi bazı hastalarda 1-2 seansta tamamlanırken, bazı hastalarda 9-10 seansa kadar uzayabilmektedir. Cinsel terapi de başarı oranı yüzde yüze yakındır. Tedavi sonunda tam iyileşme sadece cinsel birlikteliğin gerçekleşmesi olarak değil, her cinsel birleşmede penisin girişinde sorun olmaması, kasılma acı, korku olmaması olarak ifade edilir ve uzman terapist tarafından tedavi sonlandırılır. Vajinismusun cinsel terapiden sonra tekrarlaması gözlenmez.

Egzersizler

Uygulanan psikoterapiler tek başına yeterli değildir. Kaslardan oluşan vajinanın gevşemeyi öğrenmesi gerekir. Bunun için Kegel egzersizleri, solunum ve gevşeme egzersizleri gibi egzersizler yapılabilir. Düzenli yapacağınız egzersizleri ile olumlu sonuçlar alabilirsiniz.

Botoks uygulaması

Chlostridium botolinum isimli bakteri bir toksin madde salgılar. Bu madde kasların kısmı felç geçirmesine ve gevşemesine sebep olur. Genel anestezi altında vajinismuslu hastaya uygulanır. Etkisi 2-7 ay boyunca sürer. Sonrasında vajinismus tekrar edebilir. Botoks uygulamasında nadir de olsa idrar ve gaita kaçırması gibi yan etkileri gözlemlenebilmektedir.