Bu içeriği dinleyebilirsiniz:
Geç döllenme, pek çok kadının yaşayabileceği son derece olağan bir durumdur. Yumurtanın beklenen tarihten daha sonra döllenmesi sonucunda ortaya çıkar, tespit edilmemesi durumunda hamilelik sürecinin takip edilmesini zorlaştırabilir. Bu nedenle durumun erkenden fark edilmesinde ve gebelik takibinde atılacak adımların düzenlenmesinde yarar bulunur.
Her hamilelikte karşılaşılabilecek son derece doğal bir durum olan geç döllenme, kadın doğum uzmanları tarafından kolay bir şekilde tespit edilebilmesi sayesinde herhangi bir sağlık problemine neden olmaz. Tamamen hamilelik sürecindeki fiziksel durumunuzla ilgilidir ve başka bir belirti gözlemlenmediği sürece herhangi bir sağlık sorununun habercisi değildir. Hamileliğinizin ilk evrelerinde karşılaşabileceğiniz bu durumla ilgili tüm merak edilenleri sizin için bir araya getirdik.
İçindekiler
Geç Döllenme Nedir?
Geç döllenmenin ne olduğunu anlamadan önce hamileliğin nasıl gerçekleştiğini bilmeniz önemlidir. Her kadının belirli yumurta oluşturma dönemleri olur ve hamilelik büyük istisnalar dışında yalnızca bu tarihlerde oluşur. Kimi durumlarda kadınların adet döngüsü bozulabilir ve yumurta oluşum süreleri gecikebilir. Gecikmiş yumurtlama süreçlerinde gerçekleşen gebelikler, geç döllenme olarak adlandırılır. Kadın doğum uzmanları, hamile kadınların son adet tarihini hamilelik başlangıcı olarak kabul eder ve gebelik haftası da bu tarihe göre hesaplanır. Bu durumda hamilelik hesaplamalarda bulunulan tarihten 2 ila 3 hafta sonra gerçekleşir ve bu nedenle de doktorunuzun belirlediği tarihlerde hata oluşmasına yol açar.
Neden Önemlidir?
Geç döllenme, tek başına herhangi bir sağlık problemi habercisi değildir. Bu nedenle oluşumu da son derece doğaldır ve bebeğin karnınıza tutunma ihtimalinde herhangi bir değişikliğe yol açmaz. Yine de durumun hekim tarafından tespit edilmesi ve kesinleştirilmesi önemlidir. Hamilelikte bebeğin kaç haftalık olduğunun tespit edilmesi, doğru tetkik ve müdahalelerde bulunulabilmesine yardımcı olur. Geç döllenme durumlarında ise bebeğiniz beklenenden daha geç gelişiyor gibi görünebilir. Bu gibi durumlarda uzman hekimler, bebeğin ultrason cihazında görünen boyutlarını esas alarak asıl döllenme tarihini yaklaşık olarak belirler ve bu sayede geç döllenme konusunun bir problem oluşturmasının önüne kolayca geçilir.
Geç Döllenme Neden Olur?
Geç döllenmenin tek sebebi, hamileliğin gerçekleştiği yumurtlama döneminin beklenen tarihten ileri bir tarihe sarkmasıdır ve bu durum da pek çok sebepten kaynaklanabilir. Her kadının adet döngüsü dönem dönem dış veya iç faktörler nedeniyle değişikliğe uğrayabilir. Stres, fiziksel etkinlik yoğunluğu ve hatta mevsimsel sıcaklık oranları bile adet gecikmesine neden olabilir. Toplum genelinde geç döllenmenin bebeğin az gelişmesine, düşük oluşmasına ya da doğum kusurlarına yol açacağına yönelik yanlış bir inanış bulunur. Bu görüşlerin hiçbir bilimsel geçerliliği yoktur. Başka bir sağlık probleminiz bulunmadığı sürece bebeğinizin sağlığı ve gelişimi üzerinde herhangi bir etkide bulunmaz.
Geç Döllenme Nasıl Anlaşılır?
Geç döllenmenin anlaşılabilmesindeki kilit nokta, doktorunuzun tespit ettiği hamilelik haftasıyla ultrason görüntüsü arasında tutarsızlık oluşmasıdır. Ultrason cihazları, anne karnındaki fetüsün boyunu ve çapını ölçerek bebeğin kaçıncı haftada olduğunu tahmin eder ve bu tahminler, gerçekle büyük oranda örtüşür. Doktorunuzun son adet tarihinize göre hesapladığı hamilelik haftası ile ultrason cihazının belirlediği hamilelik haftası arasında birkaç günlük bir fark bulunuyorsa, bu durum normal kabul edilebilir. İki hesaplama arasında 2 ila 3 haftalık bir fark oluşması durumunda ise geç döllenme durumundan bahsedilebilir. Kimi durumlarda bebekler, anne karnında beklenenden daha yavaş ve geç bir gelişim gösterebilir. Bu sebeple başlangıçta geç gebelik gibi görünen bebekler, ilerleyen haftalarda doktorun ilk hesaplamalarına yetişebilir. Bu durumun herhangi bir tetkik hatasına yol açmaması için bebeğin haftası bir süre gözlemlenir ve sonrasında ultrason cihazının ölçümlerinde bir değişiklik olmadığı gözlemlenirse geç gebelik teşhisi konur. Geç gebelik durumunda, cihazın sunduğu veriler esas kabul edilir ve hamilelik takip süreci bu tarihlere göre planlanır.
Belirtileri:
Korkutucu bir sorun gibi görünse de esasen anne ve bebek sağlığı üzerinde herhangi bir zarara yol açmaz. Geç döllenme sonucunda oluşan hamilelik, tamamen yumurtlama döngüsünün düzensizliğinden kaynaklanan bir durumdur ve normal yumurtlama sürecinde oluşan hamilelikle aynı şekilde seyreder. Yaşanabilecek en büyük zorluk, hamilelik evresinin tespitinde karmaşa yaratmasıdır. Bu nedenle durum ne kadar erken teşhis edilirse, gebelik de o kadar rahat bir şekilde takip edilir. Geç döllenme belirtileri şöyle sıralanabilir:
- Şeffaf ve kokusuz vajinal akıntı,
- Lekelenme şeklinde ağrısız ve acısız kanama,
- Uyurken vücut sıcaklığının yaklaşık 1 derece artması,
- Karın bölgesinde düzensiz ağrı ve kramplar gözlemlenmesi.
Geç Döllenme Nasıl Ayırt Edilir?
Geç döllenme, ağırlıklı olarak hamileliğin beklenenden geç ilerlemesiyle ayırt edilir. Olağan döllenme durumlarında hamilelik, son adet tarihine göre tarihlendirilir ve fetüsün gelişimiyle ilgili aşamalar, bu tarihe göre beklenir. Geç döllenme durumunda ise fetüs gelişimi 1 ya da 2 haftalık bir gecikme yaşar. Örneğin 6 haftalık bir hamilelikte anne karnındaki kesenin ultrason cihazları aracılığıyla görüntülenmesi ve bebeğin kalp sesinin duyulması beklenir. Geç döllenme durumunda ise bu süreç 1 ila 2 hafta kadar gecikebilir.
Ağırlıklı olarak adet döngüsü düzensiz şekilde ilerleyen kadınlarda gözlemlenen bir sorundur ve bu sebeple de düzenli şekilde adet gören pek çok kadın, kendisinde geç döllenme durumu oluşmayacağını düşünür. Ancak bu durum, her kadının başına gelebilir. Döllenme sürecinin beklenen tarih aralığından daha geç oluşmasının temel sebepleri ise şöyledir:
- Yumurtlamanın stres ya da yorgunluk sebebiyle gecikmesi,
- Fark edilmemiş tiroid bozuklukları,
- Annenin medikal geçmişinde hamilelik, düşük, doğum ya da karın ameliyatı bulunması,
- Rahim içinde polikistik over sendromu, kötü huylu tümör gibi unsurlar olması,
- Annenin hâlen önceki bebeğini emzirmesi.
Anlaşıldıktan Sonra Ne Yapılmalı?
Eğer geç döllenme durumundan şüpheleniyorsanız, ilk olarak doktorunuza danışmanızda ve şüphelerinizi paylaşmanızda yarar bulunur. Doktorunuz, gerekli görmesi durumunda çeşitli kan ve idrar testleri yaptırmanızı isteyebilir ve hamileliğinizin gidişatını 1 ila 2 hafta boyunca takip edebilir. Eğer bu incelemeler sonucunda geç döllenme durumu kesin olarak tespit edilirse, gebelikle ilgili tüm hesaplamalar son adet tarihinden bir ya da iki hafta ilerisine kaydırılır. Bu durum; tarama testi, aşı, şeker yüklemesi gibi işlemlerin yapılma tarihini ve beklenen doğum gününü de aynı oranda ileri taşır. Eğer sağlığınızda herhangi bir sorun tespit edilmezse, herhangi bir ek işleme ihtiyaç duyulmaz.
Geç Döllenme Düşük Anlamına mı Gelir?
Halk arasında geç döllenmenin düşüğe, boş hamileliğe ya da çeşitli kadın hastalıklarına yol açabileceğine yönelik yaygın bir yanlış inanış bulunur. Bu iddiaların tümü durumun“dış gebelik” ve “boş gebelik” gibi kavramlarla karıştırılmasından kaynaklanır. Geç döllenmenin hamilelik sürecine ya da bebeğe zarar verdiğine yönelik hiçbir bilimsel dayanak yoktur. Gebeliklerin devam etme şansı ya da sorunla karşılaşma ihtimali, normal döllenmeyle oluşan gebeliklerle aynıdır. Bu nedenle teşhis konan anne adaylarının korkuya kapılması tamamen yersizdir. Eğer hamilelikte bu durum tespit edilirse doktorunuzun tavsiyelerini dinleyerek ve gerekli tedbirleri alarak hamileliğinizi rahatça tamamlayabilir ve çocuğunuzu sağlıklı bir şekilde kucağınıza alabilirsiniz.
Referans:
https://www.fertstert.org/article/S0015-0282(16)54127-2/pdf
https://ezheah.saglik.gov.tr/TR,396427/ivf-servisi-hasta-bilgilendirme.html
İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun oldu. Yıllardır çalıştığı özel kliniğinde, perinatoloji alanında uzmanlaşmıştır.
