Uçuk, herpes simpleks virüsüne bağlı olarak genellikle ağız ve dudak çevresinde ortaya çıkan bir tür viral enfeksiyondur. Büyük problemlere sebep olmasa da uçuk virüsü vücuda bir kere yerleşti mi ömür boyu orada kalmaya ve geçici zaman dilimlerinde patlak vermeye devam eder.
Bebeklerde ağız yaraları özellikle doğumdan sonraki ilk iki senede sıklıkla görülür. Bu yüzden başka ağız yaraları ile uçuğu ayırt etmek oldukça zor olabilir. Bebeğe uçuk bulaştığı nasıl anlaşılır, bebeklerde uçuk neden çıkar, bebeklerde uçuk tedavisi nedir gibi daha birçok soru ebeveynler için cevaplanması güç sorulardandır.
İçindekiler
Uçuk Virüsü Tipleri
Bebeklerde uçuk virüsü ile ilgili sorulara doğru cevapları bulmak için virüs tiplerinin bilinmesi oldukça mühimdir. Her virüsün kendine has özellikleri ve tehditleri olması bu virüsler ile mücadele yöntemlerinin de farklı olması anlamına gelir. İşte o virüs çeşitleri:
HSV-1
Herpes Simpleks Virüs 1 dudak ve ağız çevresinde görülen uçuklara sebep olur. Bebeklerde uçuk dediğimizde bahsettiğimiz virüs tipi genellikle HSV-1’dir. Doğrudan temas edilen her bölgeye bulaşabilir. Bu yüzden dudak uçuğu bebeğe geçer mi sorusuna vereceğimiz cevap evettir. Uçuk henüz çıkmamış olsa da uçuk virüsünü taşıyan herhangi birinin bebeği öpmesi virüsün bebeğe bulaşması için yeterlidir. Maalesef bu bulaşma çoğu zaman bir belirti göstermez. Uçuk çıkana kadar bebeğe uçuk virüsü bulaştığını anlamanın bir yolu yoktur.
HSV-2
Genital ve anal bölgede bulunan uçuklara sebep olan virüstür. Nadir olsa da bu bölgedeki uçuklara HSV-1 tipi virüs de sebep olabilir. Annede genital bölgede görlen HSV-2 tipi virüs doğum sırasında bebeğe geçebilir. Böyle bir durumda doğum öncesi mutlaka doktor ile görüşülmelidir.
Herpes Zoster
Tıpkı suçiçeğinde olduğu gibi Varisella Zoster virüsü kaynaklı olan bu uçuk tipinin görülmesi için öncesinde suçiçeği hastalığına yakalanmış olmak gerekir. Bu uçuk tipine neden olan virüs yıllar boyunca kuluçkada bekleyebilir.
Bebeklerde Uçuk Neden Çıkar?
Bir bebekte uçuk görülmesinin iki ana nedeni vardır. İlki ve en önemlisi, yukarıda da belirttiğimiz gibi herpes simpleks 1 tipi virüs taşıyıcısı bir kimsenin bebeği öpmesidir. Doğru anladınız, dudak uçuğu bebeğe geçer. Ancak bu virüsün bebeğe geçmesi için bebeği öpen kişinin uçuk çıkarmış olması şart değildir. Uçuk virüsü vücuda yerleştikten sonra belirti göstermese de vücutta kalmaya devam ettiği için bu virüsün taşıyıcısı olan biri herhangi bir zamanda bebeğe uçuk bulaştırabilir. Bununla beraber uçuk virüsü tükürük salgısı ile bulaştığı için havlu gibi kişisel eşyaların ortak kullanımı çocuklarda uçuk neden çıkar sorusunun cevabı olabilir. İkincisi ise yine yukarıda belirttiğimiz gibi annenin genital bölgesinde bulunan uçuk virüsünün doğum sırasında bebeğe geçmesidir. Geçmişte ya da hamilelik sırasında böyle bir problem yaşadıysanız doktorunuzu mutlaka durumdan haberdar edin.
Uçuk virüsü bir kez vücuda yerleştikten sonra ömür boyu tekrar edebilen bir enfeksiyondur. Bu yüzden bir kez bulaştıktan sonra yetişkinlerde ve çocuklarda uçuk özellikle bağışıklık sisteminin düştüğü ve duygusal stres yaşandığı dönemlerde tekrarlayabilir.
Bebekte Uçuk Nasıl Anlaşılır?
Doğduktan sonraki ilk iki senede ağız yaraları yaygın olduğu için bir bebekte uçuk nasıl anlaşılır sorusu taze anne babalar için cevaplanamaz bir soru gibi gözükebilir. Uçuk virüsü tekrarlayan bir virüs olduğu için çocuklarda uçuk belirtileri bebeklik dönemine göre daha açık olacaktır. Tekrarlayan ataklarda uçuk bölgesinde hafif kaşıntı ve yanma ile beraber ufak su kabarcıkları gözlemlenir.
Bebeklerde herpes virüsü ile ilk karşılaşmada yetişkin ve çocuklarda uçuk belirtilerinden fazlası görülebilir. Virüs bulaştıktan sonra 2 ila 12 gün aralığında bir kuluçka süresi vardır. Bu yüzden ilk iki hafta içinde bebeğe uçuk bulaştığı nasıl anlaşılır sorusunun cevabını vermek mümkün değildir. Virüsle temas ettikten sonra 1 ila 3 hafta arasında aşağıdaki belirtiler gözlemlenebilir:
- Dudaklarda kuruma ve tahriş
- Kaşıntı
- Ateş
- Yanak içi ve diş etlerinde yaralar
- Kızarıklık
Bu belirtiler bebeklerde uçuk çıkması durumunda genellikle bir kereye mahsustur. Virüs vücuda yerleştikten sonra ikinci kez görülmesi durumunda yalnızca hafif kaşıntı, yanma ve su kabarcıkları görülecektir.
Bebeklerde Uçuk Nasıl Geçer?
Peki bebeklerde uçuk nasıl geçer? Bebeklerde uçuk tedavisi yetişkin ve çocuklarda uygulanan uçuk tedavileri ile benzer özellik gösterir ve kesin sonuç vermez. Virüsün bölgeye yerleşip ilerleyen dönemlerde tekrar uçuk çıkmasını engelleyemeyeceği gibi tedavi uygulanan uçuğu da geçirmez. Bebeklerde uçuk virüsü için uygulanabilecek tek tedavi bölgeye antiviral uçuk kremi uygulamaktır. Yetişkinler, çocuklar ve bebeklerde uçuk kremi kullanımı aynıdır. Yani bebeklerde uçuk kremi için özel bir seçenek gerekmez, ve bulunmaz. Asiklovir, valasiklovir ve famsiklovir rahatlatıcı etki gösterecek ve uçuğun kuruyup yaraya dönüşmesini hızlandıracaktır. Bununla birlikte bölgeye buz koymak da kaçıntı ve yanma problemleri için rahatlatıcı etki gösterebilir.
Uçuğa karşı tedavi yöntemlerine ek olarak alınabilecek önlem temasın azaltılması ve hijyene önem verilmesidir.Çocuklarda ve bebeklerde uçuk tedavisini zorlaştıran en büyük etken teması azaltmaktır. Temas edildiğinde kolaylıkla diğer bölgelere de yayılan uçuk virüsü ile baş etmek için eller hemen yıkanmalıdır. Bu yüzden çocuklarda uçuk tedavisi için her şeyden önce dikkat edilmesi gereken husus teması azaltmak ve hijyeni korumaktır.
Referans:
https://www.nhs.uk/conditions/neonatal-herpes/
https://www.childrenshospital.org/conditions-and-treatments/conditions/n/neonatal-herpes-simplex/symptoms-and-causes
