Süt alerjisi, 0-6 aylık bebeklerin büyük bölümünde ortaya çıkabilen bir sağlık problemidir. Özellikle inek sütü tarafından tetiklenen süt alerjisi, bebek yalnızca anne sütüyle besleniyorsa dahi gözlemlenebilir. Annenin yediği ve içtiği besinlerin anne sütü aracılığıyla bebeğin metabolizmasına geçmesiyle tetiklenen süt alerjisi, dikkatle takip edilmesi gereken bir durumdur. Bebeğinizde süt alerjisi bulunup bulunmadığını ve bu probleme nasıl çözüm getirebileceğinizi aşağıdaki detaylardan öğrenebilirsiniz.
İçindekiler
Bebeklerde Süt Alerjisi Nedir?
Bebeklerde süt alerjisi , anne sütü dışında sütün bebeklere verilmesi sonrasında oluşan ve fiziksel problemlere yol açan bir problemdir. Yeni doğmuş bebeklere ilk 6 ay içerisinde sadece anne sütü verilmesi önerilir. Bu önerinin dışına çıkılarak inek sütü vb. sütlerin bebeklere içirilmesi çeşitli sorunlar doğurur.
İnek sütü anne sütünden farklı olarak bebekler için uygun olmayan bazı proteinler içerir. Bebek metabolizmasının bu proteinlere karşı reaksiyon göstermesi sonrasında deride dökülme, kusma ve ishal gözlenir. Süt alerjisi olarak ifade edilen bu durumun önüne geçilebilmesi adına bebeklere 2 yaşına kadar inek sütü içirilmemesidir. Zira protein kaynağı olması için içirilen süt bebeğin gelişimini ciddi derecede etkiler.
Bebeklerde süt alerjisi; ciltte kızarıklık, kabarıklık, midede huzursuzluk, hazımsızlık, yoğun gaz birikimi ve uykusuzluk gibi problemlere yol açabilen bir sağlık sorunudur. Özellikle 0 ila 6 aylık bebeklerde gözlemlenen süt alerjisi, inek sütündeki bileşenlerin bebek metabolizmasına ağır gelmesi sebebiyle ortaya çıkar. İnek sütüyle takviye edilmiş ek gıda kullanan bebeklerde sıklıkla karşılaşılan problem, annenin inek sütü içeren gıdalar tüketmesiyle de oluşabilir. İnek sütünden yapılmış yoğurt, peynir, kefir, sütlaç gibi gıdaların anne tarafından tüketilmesi de bebekte alerjik reaksiyon gözlemlenmesine neden olabilir.
Anne Sütü Alerjisi ve İnek Sütü Alerjisi Farklı Mı?
Bebeklerde görülen süt alerjisinin temel sebebi inek sütüdür. Bebeklerin kendi annelerinin sütüne karşı alerjik reaksiyon göstermesi, karşılaşılan bir durum değildir. Anne sütünün doğal yapısı, bebek sağlığına ve metabolizmasına en uygun besin maddelerinden oluşur ve bu sebeple de herhangi bir sağlık sorununa yol açmaz. Anne sütü alerjisi olarak bilinen durumlar, annenin inek sütü ya da süt ürünü tüketmesiyle karşılaşılan alerjik reaksiyonlardır ve bu sağlık sorunlarını gidermenin en kısa yolu, annenin inek sütü içeren gıdalardan uzak durmasıdır. Anne inek sütü tüketmeyi kestiği anda bebekteki alerjik problemler de ortadan kalkar.
Bebeklerde Süt Alerjisi Nasıl Anlaşılır?
Bebeklerde süt alerjisi olup olmadığını anlamanın en kestirme yolu, bebeğin yüzünde kırmızı lekelenmeler olup olmadığını kontrol etmektir. Bebek cildi, son derece hassastır ve bu sebeple de bebeklerin yaşadığı en ufak sağlık problemleri dahi cilt yüzeyine vurarak kendilerini belli eder. İnek sütü alerjisinin ciltteki belirtisi ise portakal kabuğu görünümdeki kırmızı kabarıklardır. Nadiren de olsa, alerji probleminin cilt yüzeyine vurmadığı durumlara da rastlanabilir. Eğer bebeğiniz her zamankinden daha fazla gaz problemi yaşıyor, hazımsızlık çekiyor ve uykuya dalmakta zorlanıyorsa, inek sütü alerjisinden şüphelenebilirsiniz. Bebeğinizdeki huzursuzluk, uykusuzluk ve gazlanma sorunları inek sütü ve süt ürünü tükettiğiniz günlerde artıyorsa en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalısınız. Pek çok uzman hekim, bebeğin fiziksel durumuna ve gösterdiği belirtilere bakarak süt alerjisi teşhisini koyabilir. Eğer sık karşılaşılan belirtilere kanlı dışkılama, ishal, solunum güçlüğü gibi problemler de eşlik ederse, doktorunuz farklı kan testleri yaptırmanızı isteyebilir. Rast, Cap, East gibi kan testleri bebeğinizdeki problemin net bir şekilde anlaşılmasına yardımcı olur.
Ağlama: Bebeklerin ağlaması oldukça normaldir. Ancak nedensiz yere ağlayan bebeklerde süt alerjisi olma ihtimali yüksektir.
İshal: Süt alerjisinin en belirgin yan etkilerindendir. Sık ishal gözlemlediğinizde mutlaka alerjiden şüphe etmelisiniz.
Kusma: Bebeğinizi besledikten sonra bebeğinizin sık sık kustuğuna şahit oluyorsanız bir uzmana gitmeli ve süt alerjisine karşı bebeğinizin tetkik edilmesini talep etmelisiniz.
Cilt Döküntüsü: Bebeğinizin cildinde egzamaya benzeyen dökülmeler görülüyorsa süt alerjisi olma ihtimali yüksektir.
Solunum Zorluğu: Hırıltı ve burun tıkanıklıklarının da süt alerjisi belirtisi olabileceğini unutmamalısınız.
Bebeklerde Süt Alerjisi Gözlenmişse Ne Yapılmalı?
Bebeğinizde süt alerjisi ile karşılaştıysanız almanız gereken bazı önlemler vardır. Bu önlemleri almanız durumunda bebeğinizdeki sorunu kolaylıkla çözebilirsiniz.
- Süt alerjisi görülse dahi bebek, anne sütü ile beslenmelidir.
- İnek sütü içirildikten sonra ani ve gözle görülür semptomların yaşanması sonrasında derhal bir uzman doktorla görüşülmelidir.
- Süt alerjisi tespit edildikten sonra inek sütünden kesinlikle bebeği uzak tutmanız gerekir.
- Anne sütü yetersiz olsa dahi inek sütü verilmemeli ve uygulanacak yöntem bir doktor gözetiminde olmalıdır.
- Özel mamalar sayesinde bebeğin besin ihtiyacı karşılanmalıdır.
Uyarıları dikkate aldığınız takdirde bebeğinizde herhangi bir komplikasyon olmayacaktır.
Süt Alerjisi Nasıl Tedavi Edilir?
Düşük seviyedeki süt alerjileri, annenin beslenme programını düzenlemesiyle kendiliğinden çözülebilir. Annenin inek sütü içeren gıdaları tüketmeyi bırakmasını takip eden 3 ila 7 gün içinde, bebekteki alerji belirtileri ortadan kalkar. Daha şiddetli şekilde seyreden ve farklı hastalıkları tetikleyen alerji durumlarında ise doktorunuz medikal tedavi yoluna gidebilir. Hastalığın hangi yöntemle tedavi edileceğinin kararını mutlaka uzman hekiminizin vermesi önerilir. Süt alerjisi, genellikle bebekler büyüdükçe zayıflar ya da tamamen ortadan kalkar. Bir yaşını dolduran bebeğinizin gıdalarına küçük miktarda inek sütü katarak alerjik reaksiyon gösterip göstermediğini kontrol edebilirsiniz. Eğer herhangi bir problem görünmüyorsa bebeğinizin gıdalarına inek sütü ekleyebilir, alerjik sorunlar yeniden oluşuyorsa bebeğinizi inek sütünden tamamen uzak tutabilirsiniz. Bir yaş dolduktan sonra yapacağınız denemelerden önce doktorunuzdan onay almanız, bebeğinizin sağlığı açısından büyük önem taşır.
Referans:
https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/t75.pdf
https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/saglikli-beslenme-hareketli-hayat-db/Yeterli-ve-Dengeli-Beslenme/Hastaliklarda-Beslenme/Besin-Alerjileri.pdf
2001-2005 yılları arasında Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı (Pediatri) olarak çalışmalarına devam eden Uzm. Dr. Canan Yılmaz Durur, 2005-2010 yılları arasında ise Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Çocuk İmmünolojisi ve Alerji Hastalıkları Ünitesi’nde üst ihtisasını tamamlamıştır.